Mediator
Mediator pomaga stronom konfliktu znaleźć rozwiązanie odpowiadające ich potrzebom lub spojrzeć na zaistniały konflikt z innego niż do tej pory punktu widzenia. Ważne jest, żeby mediator umiał stworzyć sytuację, w której zwaśnione strony
Posługując się przykładem na płaszczyźnie rodzinnej z Norwegii:
Małżeństwo, mają 2 dzieci. Małżonkowie postanowili się rozstać, zdecydowali się na separację. Nie zgadzają się co do tego, kto powinien sprawować opiekę nad dziećmi. Dzieci nie chcą opowiedzieć się po stronie żadnego z rodziców. Mediator pomaga małżeństwu w rozłożeniu konfliktu dotyczącego sprawowania opieki nad dziećmi na poszczególne ważne elementy. W konsekwencji małżonkowie dochodzą do porozumienia co do zajmowania się dziećmi co drugi weekend. Następnie przechodzą do rozmowy na temat zajęć pozaszkolnych dzieci w ciągu tygodnia. Ojciec będzie odprowadzał syna na treningi piłki nożnej, a matka zaopiekuje się córką w drodze na zajęcia z baletu. Obie strony także szybko wypracowują podział wolnych dni i wakacji. Ustalenia między rodzicami są na bieżąco spisywane przez mediatora. Umowa zostaje zawarta na okres próbny 3 miesięcy. Po tym czasie strony ocenią czy ustalony podział sprawdza się i jeśli wszystko idzie zgodnie z planem umowa zostaje przedłużona. Jeśli pojawia się problemy strony postanawiają, że będą podejmowały decyzję zgodnie z potrzebami dzieci.
Mediacje rodzinne
Mediacje rodzinne mają w Norwegii długą i bogatą tradycję. Pierwotnie celem tych mediacji było zapobieganie rozwodom. W 1993 roku wprowadzono tzw. mediacje rodzicielskie, których celem jest ustalenie przyszłości dziecka poniżej 16 r.ż. Te mediacje są obowiązkowe w przypadku separacji lub w przypadku spraw, które będą odbywać się przed sądem. Istotnym argumentem za wprowadzeniem obowiązkowych mediacji jest to, że gdyby nie były obowiązkowe być może nie udałoby się dotrzeć do rodziców, którym takie rozwiązanie najbardziej mogłoby się przysłużyć. Warto podkreślić, że obowiązkiem rodzica jest samo stawienie się na spotkanie mediacyjne. Zadaniem mediatora jest w takim przypadku zmotywowanie stron do rozmowy na temat istotnych potrzeb dzieci. Mediacje rodzicielskie mają więc do spełnienia ważną rolę, dlatego że chodzi w nich przede wszystkim, żeby pomóc dziecku, które samo nie reprezentuje żadnej ze stron.
Większość doświadczonych ekspertów pozytywnie ocenia fakt, że mediacje rodzicielskie są obowiązkowe. W 1995 roku wprowadzono dobrowolną ofertę dotyczącą mediacji skierowaną do rodziców mieszkających razem, którzy postanowili się rozstać, a mają dziecko w wieku poniżej 16 lat. Istnieją także propozycje obowiązkowych mediacji w przypadku zerwania związku partnerskiego, gdy jedna strona domaga się dodatkowego zasiłku na dziecko. Powodem dla którego proponowane mediacje wiążą się z zasiłkiem na dziecko, jest to, że rejestrowanie związku partnerskiego nie jest w Norwegii obowiązkowe. W takiej sytuacji nie zawsze dane dotyczące tych związków są umieszczone w systemie identyfikującym dane i tym samym wychwytywane przez system. Wyłącznym celem takiego rozwiązania jest to, by dzieciom urodzonym w związkach partnerskich zapewniono te same prawa które przysługują dzieciom pochodzących z małżeństw.
Autor: Izabela Sobieszczańska, socjolog, mediator.
Opracowanie na podstawie książki: „Mediacja. Sztuka rozwiązywania konfliktów” autorstwa Grethe Nordhelle w przekładzie Karoliny Drozdowskiej, Gdańsk, 2010