Problem nadużywania alkoholu przez bliską osobę jest z pewnością trudny, złożony i powszechny – dotyka do kilkunastu procent społeczeństwa.  Postaramy się przybliżyć Państwu możliwe sposoby działania w tej sytuacji ze szczególnym uwzględnieniem procedury zobowiązania do leczenia odwykowego.
W pierwszej kolejności w sytuacji nadużywania alkoholu przez bliską osobę należy rozpoznać sytuację tzn. najlepiej wspólnie z osobą posiadającą kwalifikacje i kompetencje do pracy w tym zakresie (specjalista terapii uzależnień) przeanalizować sytuację pod kątem różnych czynników:  – czy zachowana osoby uzależnionej stwarzają problem tylko ze względu na picie czy dochodzi również do zachowań przemocowych;  – kto ponosi koszty tych zachowań (czy są w to zaangażowane dzieci);
– jaka jest siatka wsparcia dla członka rodziny osoby pijącej itd.  i co bardzo ważne:
– na ile osoba bliska uzależnionemu ma cechy współuzależnienia innymi słowy czy jej sposób radzenia sobie z sytuacją nie sprzyja pogłębianiu psychologicznych, emocjonalnych skutków picia przez drugą osobę.
Wiele z tych aspektów jest branych pod uwagę, aby dostosować plan działania i zaproponować pracę nad zmianą.  Taką pomoc można uzyskać bezpłatnie w Poradniach Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia (należy mieć skierowanie).
Jedną ze ścieżek radzenia sobie z problemem picia bliskiej osoby jest wszczęcie procedury zobowiązania do leczenia odwykowego.

Najczęstszą drogą uruchomienia jej jest Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.  Komisje te funkcjonują przy Urzędach Gmin (często przy GOPS-ach) lub w Urzędzie Miasta (Wydział Zdrowia i Pomocy Społecznej).  Komisje mają zazwyczaj wybrane dni spotkań (1-4 raz w miesiącu).

Proces postępowania przy zgłoszeniu osoby uzależnionej do komisji jest regulowany przez Ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Rozdział 2. Postępowanie w stosunku do osób nadużywających alkoholu).  Zawarte są tam dość ogólne wytyczne, często różnie interpretowane przez różne komisje.  Generalną zasadą jest to, że każda osoba może zgłosić osobę nadużywającą alkoholu do komisji.  Najczęściej osoby z problemem alkoholowym są zgłaszane do komisji przez członka rodziny, kuratora, opiekę społeczną.  Ważne jest, aby zgłoszenie było dokonane w komisji właściwej dla miejsca zamieszkania osoby zgłaszanej.
Dalsza procedura polega na:

– wezwaniu osoby podejrzewanej o problem alkoholowy
– przeprowadzeniu wywiadu i motywowaniu do podjęcia terapii lub konsultacji w tym zakresie
– jeżeli wzywany nie zgłosi się lub zgłosi się ale nie podejmie żadnej zmiany komisja kieruje sprawę do oceny biegłych

– biegli (skład dwuosobowy: lekarz psychiatra i specjalista terapii uzależnień lub psycholog) po badaniu przygotowują pisemną opinię.
– komisja kieruje akta sprawy z opinią biegłych (lub jeśli wzywany nie zgłosi się do biegłych – bez opinii) do właściwego sądu rejonowego (Wydział Rodzinny).
– sąd wydaje orzeczenie o obowiązku podjęcia leczenia na podstawie załączonej opinii (oczywiście dotyczy to sytuacji, kiedy biegli zdiagnozują uzależnienie i potrzebę leczenia) a kiedy opinia nie została sporządzona kieruje ponownie akta do biegłych (tym razem, jeśli badany nie zgłosi się na badanie najprawdopodobniej zostanie doprowadzony na nie przez policję).

Ponieważ sposób działania komisji jest opisany w Ustawie dość ogólnie pojawiają się często nieporozumienia co do szczegółowych sposobów postępowania.  Już za tydzień opiszemy szczegółowe kwestie i wątpliwości związane z przebiegiem samej procedury.